کارتیر اسم مردی روحانی بود که در دوره سلطنت شاپور اول می زیسته و بعد از مرگ شاپور اول در دوره سلطنت پسرش هرمز و بعد پسر دیگرش بهرام اول (برادر هرمز) و بعد پسر بهرام اول یعنی بهرام دوم به زندگی ادامه می داده .در دوره سلطنت هر چهار پادشاه مقرب و محترم بوده،بخصوص در دوره بهرام دوم به چنان مرتبه ای رسید که ملقب به (آرام جان بهرام) شده است.ایران شناسان وی را از روی کتیبه ای که در کعبه زرتشت در فارس کشف کرده اند شناسایی کردند.کتیبه کارتیر زیر کتیبه شاپور اول نقر گردیده و این موضوع ثابت می کند که کارتیر دارای مرتبه ای بلند بوده است.او به فرمان شاپور اول مامور می شود که دین زرتشتی را توسعه دهد.وی آتشکده های فراوان ساخت.نکته دیگر اینکه قتل مانی در دوره سلطنت بهرام دوم بر اثر تحریک کارتیر می باشد. کارتیر درسه کتیبه که برروی صخره ها وبناهای دولتی ساسانی در فارس حک شده است از اینکه مسیحیان ،مانویان ، برهمنان ، بودائیان ، یهودیان وفرقه های سایر مذاهب را اذیت و آزار کرده است به خود می بالد . وی به عنوان بزرگترین روحانی زرتشتی قبل و بعد از خود بود که پس از شاپور یکم قدرت ونفوذش افزونی یافته است ومدتها پس از شاپور برسر کار بوده است . کارتیر در کتیبه های خود درنقش رجب و کعبه زرتشت به بیان جزئیاتی درباره اقدام خود که به زور شمشیر برای انتشار دین زرتشت درادوار و مقاطع مختلف نموده است می پردازد وشرح چگونگی ارتقاء و افزایش های قدرت مذهبی او تا احراز مرتبه ریاست روحانیون زرتشتی کشور در آخرین کتیبه او ذکر شده است .